1. Co to jest skóra
Od zarania dziejów, skóra jest obecna w życiu człowieka. Wykorzystywana przez naszych przodków głównie jako ochrona przed zimnem i wilgotnością, w formie ubrań, obuwia czy nawet jako elementy schronień, z biegiem czasu zyskała na znaczeniu jako luksusowy i trwały materiał. Znajduje zastosowanie w produkcji mebli, a także w branży motoryzacyjnej, gdzie stała się symbolem wysokiej jakości i prestiżu.
Chociaż techniki i źródła uzyskiwania skóry ewoluują, to jej istota pozostaje niezmienna – skóra zawsze była i jest produktem naturalnym. Dzięki swoim unikalnym właściwościom, takim jak różnorodna tekstura oraz autentyczne ślady w postaci blizn czy zmarszczeń, jest postrzegana jako materiał wyjątkowy i jedyny w swoim rodzaju. To właśnie te charakterystyczne cechy podkreślają jej autentyczność i odróżniają ją od innych surowców.
Skóra jest obecna w różnych aspektach codzienności: od mebli i wyposażenia wnętrz samochodów, po odzież, akcesoria i obuwie. Jako materiał naturalnie odporny i trwały, skóra z biegiem czasu również ulega zużyciu, dlatego tak istotne jest, aby odpowiednio jej używać i dbać o nią, ponieważ bez właściwej opieki może ona szybko stracić swój kolor, stać się sucha i mniej elastyczna.
Podczas eksploatacji skóry kluczowe jest utrzymanie jej w jak najlepszym stanie przez możliwie najdłuższy czas. Przy wyborze odpowiedniego sposobu pielęgnacji kluczowe jest uwzględnienie następujących elementów:
- rodzaj skóry (np.: skóra otwarta, skóra zamknięta, skóra ekologiczna)
- przeznaczenie skóry (np.: tapicerka samochodowa, tapicerka meblowa, odzież, buty, galanteria)
- wiek skóry
- intensywność używania
- miejsce użytkowania
Interesującym faktem o skórze, który odróżnia ją od innych materiałów tapicerskich, jest to, że jeśli nie zostanie ona uszkodzona przez przecięcie czy pęknięcie, można odnowić jej wygląd i właściwości do stanu zbliżonego do pierwotnego poprzez odpowiednie zabiegi renowacyjne.
2. Skóra naturalna jako materiał obiciowy
Skóra, będąca produktem zwierzęcym, dzięki chemicznemu procesowi garbowania staje się materiałem odpornym na działanie wody, kurczenie oraz gnicie.
Skóra naturalna używana w produkcji tapicerowanych mebli posiada bogatą historię. W przeszłości wykorzystywano skóry wielu gatunków zwierząt, natomiast współcześnie w przemyśle meblarskim dominują skóry bydlęce.
Skóra pozyskana ze zwierzęcia z reguły trafia do dealerów lub na specjalistyczne giełdy. Tam zostaje sprzedana i dostarczona do garbarni, gdzie poddawana jest odpowiedniej preparacji w celu uzyskania gotowego materiału obiciowego – te procesy nazywane są garbowaniem.
Pozyskana ze zwierzęcia skóra zazwyczaj jest kierowana do dealerów lub na specjalistyczne giełdy. Następnie jest ona sprzedawana i przekazywana garbarniom, gdzie przechodzi procesy obróbki, aby stać się materiałem tapicerskim gotowym do użycia. Ten proces znany jest pod pojęciem garbowania.
Można wyróżnić kilka cech, które decydują o jakości skóry. Dobra skóra, to skóra:
Istnieje szereg kryteriów, które są wyznacznikami jakości skóry. Wysokiej jakości skórą naturalną jest ta, która:
Skóra naturalna wybrana w celu tapicerowania mebli ma swoich zwolenników i krytyków. Nie można jednak zaprzeczyć, że posiada ona szereg przewag nad innymi materiałami obiciowymi. Oto siedem powodów, dla których warto rozważyć zakup mebli tapicerowanych naturalną skórą:
- Skóra to najbardziej szlachetny materiał ze wszystkich materiałów obiciowych – każdy błam skóry jest inny i posiada charakterystyczne znamiona świadczące o wyjątkowości tego materiału (np. ukąszenia, zadrapania, ugryzienia) – niestety to, co na całym świecie jest uznawane za najlepszy dowód naturalnego pochodzenia, często na naszym rodzimym rynku traktowane jest jako skaza lub błąd jakościowy.
- Skóra to materiał, który dostosowuje się do otoczenia – oddycha, dostosowuje się do temperatury, wchłania i oddaje wilgoć.
- Skóra jest elastyczna i przyjemna w dotyku – ciągle pracuje, ulega kurczeniu i rozciąganiu, dzięki czemu (odpowiednio użytkowany mebel) zachowuje długo swój pierwotny kształt.
- Skóra to materiał wytrzymały i długowieczny – dzięki odpowiedniej pielęgnacji może służyć przez długie lata, utrzymując swoje walory użytkowe.
- Skóra jest najłatwiejszym w pielęgnacji materiałem obiciowym – zastosowanie odpowiednich preparatów oraz znajomość zasad pielęgnacji i konserwacji daje gwarancję tego, iż mebel będzie dłużej wyglądał jak nowy.
- Skóra naturalna to największy sprzymierzeniec alergików – kurz nie wnika w głąb, nie przyjmuje również zapachów.
- Skóra naturalna to jedyny materiał obiciowy, który przy zastosowaniu odpowiednich narzędzi i we właściwym serwisie można naprawić z bardzo wielu uszkodzeń.
3. Obróbka skóry
Aby skóra mogła być używana w produkcji w różnych sektorach wymaga właściwej obróbki. Kluczowym procesem w przygotowaniu skóry jest garbowanie.
Garbowanie skór prawdopodobnie było przypadkowym odkryciem. Możliwe, że kiedyś zauważono, iż skóry zwierzęce zanurzone na dłuższy czas w wodzie z określonymi resztkami roślinnymi wchłaniają rozpuszczone garbniki, co zapobiega ich rozkładowi. To spostrzeżenie doprowadziło do rozwinięcia zaawansowanych metod garbowania, które przekształcają skórę w materiał odporny i długotrwały.
Zanim skóra zostanie wykorzystana w procesie produkcyjnym, wymaga odpowiedniego przetworzenia i przygotowania. W związku z tym, przed dostarczeniem do garbarni, jest ona zabezpieczana w celu zapobiegania jej rozkładowi.
1. Garbowanie
Po przybyciu do garbarni skóra – będąca materiałem organicznym – jest poddawana procesowi garbowania. Jego głównym zadaniem jest zapobieganie rozkładowi, czyli procesowi gnilnemu. Garbowanie to proces, w którym włókna kolagenowe skóry są łączone za pomocą substancji zwanej garbnikiem. W rezultacie, po połączeniu garbnika z kolagenem, skóra zyskuje na trwałości, staje się elastyczna, odporna na gnicie i przepuszczalna dla powietrza. W tym momencie można wyróżnić dwie główne metody garbowania:
- garbowanie roślinne (za pomocą garbników roślinnych)
- garbowanie chromowe (za pomocą soli chromowej)
Ze względów ekonomicznych i czasu, jaki jest potrzebny do tego procesu, częściej wykorzystywaną metodą jest metoda garbowania chromowego
Garbowanie chromowe jest częściej stosowane, ponieważ jest bardziej wydajne kosztowo i czasowo.
2. Rozdwajanie
Po procesie garbowania grubość skóry wynosi zazwyczaj od 4 do 5 mm. Następnie, w dalszej części procesu produkcyjnego, skóra jest przecinana w poziomie, co prowadzi do jej podziału na dwie warstwy lub czasami nawet trzy. W ten sposób uzyskuje się skórę licową, czyli górną warstwę, oraz dwoinę, stanowiącą dolną część skóry.
3. Segregacja i korekta
W dalszym procesie obróbki skór, w zależności od ich przyszłego zastosowania, dokonuje się ich selekcji. Niektóre skóry są poddawane procesowi korekty, który obejmuje szlifowanie górnej warstwy i uzupełnienie ewentualnych ubytków. Skóry, które nie przechodzą korekty, zachowują swoje naturalne cechy i znamiona. Proces ten ma istotny wpływ na końcową jakość skóry – im mniej jest ona modyfikowana, tym jest uważana za bardziej wartościowy i szlachetny materiał.
4. Pigmentacja, nowe lico i zabezpieczenie powierzchni
Po selekcji skóry są wstępnie farbowane na kilka standardowych barw. Następnie, w zależności od specyficznych wymagań klienta, dokonuje się ich dodatkowego dobarwiania. Dla skór, które przeszły etap korekty, wprowadza się nową teksturę poprzez tłoczenie nowego wzoru lica. Te wzory są dostosowywane do potrzeb klientów. Finalnym etapem obróbki jest aplikacja lakierów i impregnatów, które chronią skórę przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych.
4. Podział skór meblowych
Na rynku dostępne są różne rodzaje skór, które ogólnie klasyfikuje się na dwie główne kategorie: skóry zamknięte i skóry otwarte. Aby je odróżnić, można przeprowadzić prosty test z kroplą wody w niewidocznym miejscu. Jeśli skóra nie wchłania wody, jest to skóra zamknięta (zabezpieczona), jeśli wchłania, jest to skóra otwarta (niezabezpieczona), a jeśli nie wchłania wody, ale pozostawia mokrą plamę, jest to skóra półotwarta (częściowo zabezpieczona).
1. Skóry zamknięte
Skóry zamknięte, inaczej lakierowane, są jednolicie zapigmentowane i chronione lakierami impregnacyjnymi przed ścieraniem i wpływem czynników zewnętrznych. Wykończenie ich powierzchni może być matowe lub z połyskiem. To właśnie te skóry są najczęściej wybierane do produkcji mebli, ponieważ ich wykończenie łączy w sobie naturalne właściwości skóry z ochroną przed codziennym użytkowaniem.
W skórach otwartych i półotwartych wyróżniamy:
2. Aniliny
To skóry barwione w całości przy użyciu specjalnych barwników. Są zamaczane w wielkich beczkach, by barwnik wniknął w każdą część struktury skóry. Charakteryzują się one otwartymi porami i brakiem dodatkowej warstwy barwnika (koloru) na górnej warstwie, co pozwala na wyeksponowanie naturalnej faktury i unikalnych cech materiału. W trakcie produkcji skóra anilinowa nie przechodzi żadnych poprawek, co czyni ją ekskluzywnym i wysoko cenionym surowcem. Brak pigmentacji sprawia, że skóry te są wyjątkowo miękkie i przyjemne w dotyku.
Anilina znajduje zastosowanie niemal we wszystkich gałęziach produkcji. Jest wykorzystywana do wyrobu skórzanych mebli, toreb, obuwia czy odzieży. Rzadziej używa się jej w tapicerkach samochodowych.
Charakterystyczną cechą skóry anilinowej są jej otwarte pory, które sprawiają, że materiał ten absorbuje wodę, powodując w tym miejscu ciemniejsze plamy. To sprawia, że skóra ta jest szczególnie narażona na zaplamienia oraz może blaknąć pod wpływem słońca.
3. Semianiliny
Skóry semianilinowe, podobnie jak anilinowe, są barwione w całości, lecz dodatkowo posiadają bardzo cienką warstwę ochronną z niewielką ilością barwnika. Dzięki temu woda przenika przez nie wolniej niż przez anilinę, co czyni je bardziej odpornymi na zabrudzenia, zachowując przy tym estetyczny wygląd naturalnej powierzchni skóry. Pigmentacja zazwyczaj sięga do środka grubości skóry, co zapewnia jej trwałość koloru oraz ochronę przed plamami i wpływem czynników zwenętrznych.
W porównaniu do skór z grubszą warstwą barwnika semianiliny są delikatniejsze i bardziej miękkie w dotyku, choć nadal pozostają podatne na działanie czynników zewnętrznych. Należy unikać ich ekspozycji na słońce, aby zapobiec ciemnieniu.
Różnicą między skórami semianilinowymi a anilinowymi jest mniejsza widoczność naturalnych niedoskonałości skóry, mimo że pory pozostają wyraźne. Cienka warstwa ochronna sprawia, że nawet naturalne fałdy skóry są mniej uwydatnione w przypadku skóry semianilinowej.
4. Nubuk, welur (skóry szorstkie)
Na ich powierzchni znajdują się delikatne włoski (włókna kolagenowe), które pod wpływem przesuwania dłoni zmieniają odcień, tworząc ciemniejsze bądź jaśniejsze smugi.
Welur został w trakcie produkcji przeszlifowany od strony wewnętrznej skóry tzw. mizdry (strona odmięsna), nubuk natomiast został przeszlifowany od strony lica. Skóry szorstkie są to skóry otwarte, więc podobnie jak skóry anilinowe wchłaniają wodę, która zostawia później ślady na powierzchni.
W procesie produkcji welur jest szlifowany od strony wewnętrznej skóry, zwanej mizdrą (strona odmięsna), natomiast nubuk jest obrabiany od strony zewnętrznej, czyli lica. Skóry szorstkie są skórami otwartymi, które podobnie jak anilinowe, absorbują wodę, pozostawiając po niej widoczne ślady.
Niestety, usuwanie plam ze skór szorstkich jest procesem skomplikowanym, dlatego zaleca się konsultację z ekspertami w tej dziedzinie.
5. Skóry typu pull up
Termin „pull-up” odnosi się do efektu miejscowego rozjaśnienia powierzchni lica, które pojawia się w miejscach jej rozciągnięcia. Skóry pull-up to skóry anilinowe lub semianilinowe, które zostały pokryte cienką warstwą wosku lub specjalnego tłuszczu. Ich unikalną cechą jest to, że barwnik może przemieszczać się pod wpływem użytkowania, a wszelkie drobne zarysowania, na przykład spowodowane paznokciem, mogą być łatwo usunięte przy użyciu miękkiej ściereczki. W miarę upływu czasu i zwiększonego użytkowania, na skórze tworzy się charakterystyczna „patyna”, która jest świadectwem jej naturalnego starzenia. Jest to istotny aspekt do rozważenia przy zakupie mebli obitych skórą pull-up, wpływający na jej wygląd.
5. Cechy naturalnej skóry
Skóra meblowa, będąca produktem naturalnym, często charakteryzuje się obecnością unikalnych cech takich jak blizny, żyły czy zmarszczenia. Te naturalne znaki nadają jej niepowtarzalny charakter i autentyczność, odróżniając ją od innych materiałów obiciowych.
Unikatowość skóry podkreśla fakt, że każdy błam skóry ma swoją indywidualną historię, różniąc się znamionami i odcieniami, co sprawia, że każdy mebel jest jedyny w swoim rodzaju. Dodatkowo, naturalna skóra wyróżnia się charakterystycznym zapachem.
Cechy potwierdzające autentyczność skóry, które są całkowicie akceptowalne to:
- inne faktury
- zmienne odcienie
- rozstępy
- ugryzienia
- zagniecenia
- zmarszczki
- fałdy
- żyły
Wszystkie wymienione wyżej cechy są akceptowalne pod warunkiem, że mieszczą się one w granicach norm ustalonych dla parametrów skór przeznaczonych do produkcji mebli.
Bywa, że skóra ma defekty, które stają się zauważalne po zakończeniu procesu garbowania. Te uszkodzenia mogą wykluczyć skórę z dalszego wykorzystania w produkcji. Do uszkodzeń, które zwykle dyskwalifikują skórę, należą:
- ukłucia
- ukąszenia przez owady
- pęknięcia
- urazy
- uszkodzenia powstałe w rzeźni
- znakowanie bydła
- blizny pooperacyjne
- brodawki
- ślady obornika
Oczekując nienagannej jakości mebla skórzanego, warto docenić jego naturalne cechy. Zmarszczki, blizny, fałdy oraz różnice w odcieniu i fakturze często są mylnie interpretowane jako defekty. Należy jednak zaznaczyć, że są one dowodem na naturalne pochodzenie skóry. Blizny, które zrosły się prawidłowo, są wyjątkowo trwałe, a naturalne zmarszczki skóry są porównywalne do tych na ludzkiej skórze.
Meble skórzane o całkowicie jednolitym wyglądzie, z jednakowym wzorem na całej powierzchni, zwykle przeszły proces korekty lica podczas garbowania. Wzór ten jest często stosowany w celu zamaskowania naturalnych śladów życia zwierzęcia. Taka obróbka, choć poprawia jednolitość wyglądu, może zakrywać autentyczne cechy skóry.
6. Użytkowanie mebli skórzanych
Wybierając meble skórzane, inwestujemy w elegancję i trwałość na lata. Aby jednak zachować ich piękno i funkcjonalność, konieczna jest odpowiednia eksploatacja i systematyczna pielęgnacja.
Oto kluczowe zasady dbania o meble skórzane:
- Odpowiednie czyszczenie i konserwacja. Zaleca się łagodne, regularne odkurzanie z użyciem miękkiej szczotki, aby zapobiec gromadzeniu się brudu, co pozwala ograniczyć kumulację zabrudzeń.
W zależności od typu skóry i częstości użytkowania, meble skórzane powinny być okresowo poddawane dokładnemu czyszczeniu i konserwacji.
Czyszczenie i konserwacja powinny być przeprowadzane zgodnie z charakterystyką skóry, przy użyciu dedykowanych preparatów.
Przykładowo – każdy rodzaj skóry jest wyposażony w delikatną, niewidzialną powłokę ochronną, którą można nieumyślnie zniszczyć lub odbarwić, stosując niedozwolone produkty. Z tego względu, w procesie konserwacji, nie zaleca się używania kremów ani środków chemicznych zawierających naftę, alkohol czy rozpuszczalniki, gdyż mogą one spowodować trwałe uszkodzenia, a nawet zniszczyć mebel. Dlatego kluczowe jest stosowanie specjalistycznych preparatów pielęgnacyjnych, które są dopasowane do konkretnego typu skóry.
Zaleca się przeprowadzanie czyszczenia i konserwacji co 2-4 miesiące, w zależności od intensywności użytkowania, oraz wykonanie pierwszej konserwacji niezwłocznie po zakupie mebla, co ułatwi jego późniejszą pielęgnację i może zapobiec powstawaniu trudno usuwalnych lub nawet trwałych zabrudzeń. - Użytkowanie zgodne z przeznaczeniem. Nie należy siadać na podłokietnikach, stawać na siedziskach czy oparciach albo zagłówkach.
- Ustawienie z dala od źródeł ciepła. Meble powinny być ustawione co najmniej 1 metr od grzejników i innych źródeł ciepła.
- Użytkowanie w pomieszczeniach suchych i zamkniętych z dala od negatywnych warunków atmosferycznych, bezpośredniego światła słonecznego i sztucznego oświetlenia. Optymalna temperatura to od +15 do +25 ˚C, a wilgotność powietrza powinna wynosić od 30 do 70%.
- Unikanie bezpośredniego kontaktu skóry z potem ludzkim oraz tłuszczami roślinnymi i zwierzęcymi.
- Unikanie gwałtownego przesuwania mebli przy równoczesnym trzymaniu za poduchy, poszycie i inne miękkie elementy.
- Równomierne użytkowanie. Korzystanie z całej powierzchni siedzisk, aby zapobiec powstawaniu zmarszczeń i różnic w odcieniu.
Ostatnia aktualizacja: 15-05-2024
